De troosteloze groenstrook aan de Sara Burgerhartweg in het Haagse Moerwijk staat er aankomend voorjaar heel anders bij. Talloze vrijwilligers van het Boerendorp, scholieren van de P. Oosterleeschool en buurtbewoners staken op woensdag 7 december de handen uit de mouwen om fruitbomen en bloembollen te planten. “It’s about time”, zegt Community Builder Kitty Hinkenkemper van Groene Matties terwijl ze de aarde rond een hazelnootboom aanstampt. “Ik wil dit soort voedselbossen het liefst door de hele stad zien, maar je moet ergens beginnen.”
Tekst Tanja Verkaik
Fotografie Bart van Vliet
Het vergroeningsproject is een initiatief van Groene Matties en de gemeente Den Haag. Zij zochten een groenstrook die wel wat liefde en aandacht kon gebruiken. “Groenbeheer wees ons op de Sara Burgerhartweg”, zegt Roeland Lelieveld van gemeente Den Haag. Een groot talud vol brandnetels langs een sloot. Buurtbewoners stoorden zich al jaren aan het uitzicht op de sombere groenstrook die pal naast de P. Oosterleeschool is gelegen. “Je kijkt wel uit op groen, maar het is meer en dumpplek van afval en geen prettige plek om te verblijven”, zegt een bewoner die van een afstandje stond te kijken naar de plantdag. “Ik ben benieuwd hoe dit er in de zomer uitziet. Vast een stuk vrolijker!” Dat troosteloze gaat verdwijnen. In totaal zijn er vierentwintig bomen geplant, waaronder vijf grotere exemplaren. “Een magnolia, twee mispelbomen en twee walnootbomen zijn door groenbeheer aangeplant”, vertelt Groene Matties-projectleider Suzanne Monnier. “Die waren simpelweg te groot om met de hand in de grond te zetten.” Met een grote vrachtwagen en een grijper werden de bomen vakkundig op hun plek gezet door sterke mannen van de gemeentelijke dienst.
Op de groenstrook hangen bordjes bij alle bomen die zijn aangeplant zodat iedereen kan zien om wat voor soort het gaat. Naast bekendere bomen, zoals de appelboom, hazelnootboom of kweepeerboom, hangen er ook onbekendere namen. “We hebben ook een nashipeerboom en pawpawboom”, zegt Monnier. De vrucht pawpaw komt van oorsprong uit Noord-Amerika en smaakt naar een combinatie van mango en banaan. Een andere naam is ook wel de prairibanaan. Dat klinkt allemaal heel tropisch en toch kan deze boom heel goed gedijen in het Nederlandse klimaat. “Je verwacht het niet, maar de winter is een goeie planttijd voor bomen. Dan hebben ze de tijd om wortel te schieten”, vertelt Lelieveld. “Hoe later je een boom plant, hoe moeilijker een boom kan groeien.” Ook de nashipeer is een bijzondere perensoort met Aziatische roots. De nashipeer lijkt op een appel, maar als je erin bijt proef je een sappige peer. Fruitbomen waren ook een grote wens van de buurt, die ook aangaf graag ontmoetingsplekken en natuurlijke speelelementen te zien. Manon Tiessink, conceptontwikkelaar bij Urban Sync, werd eerder ingeschakeld om de wensen uit de buurt op te halen. Dat gebeurde tijdens het Oogstfeest XL afgelopen september dat werd georganiseerd door Groene Matties. Vele groene initiatieven openden de deuren dat weekend voor publiek. “De gemeente gaat voor het merendeel over het onderhoud van de groenstrook, maar we onderzoeken nog hoe we de buurt hier ook bij kunnen betrekken. Bijvoorbeeld als tuincoach.” Haar collega Sammy Xie vult aan: “Zodra de bomen vruchten gaan produceren, kunnen buurtbewoners die plukken. Hier ontstaat langzaam een fruity forest.”
Serferaaz is een van de vrijwilligers van het Boerendorp, een stadslandbouwproject in het Zuiderpark van Groene Matties. Hij hielp mee met het planten van bomen, graven van gaten en slaan van palen ter ondersteuning van de nieuwe bomen. “Ik bekijk het helpen vanuit Islamitisch oogpunt. Het planten van bomen telt als liefdadigheid. Met name als een ander hiervan nut heeft”, zegt Serferaaz. Ook vindt hij het leuk om bomen te planten. “Dat kan niet op een balkon”, lacht hij. De leerlingen van de P. Oosterleeschool lopen met hem weg. Hij geeft twee meisjes een high five die net een boom in de grond hebben gezet. Na afloop sieren hun namen ook bij de door hen aangeplante bomen.
Bewoner Berhane toont ook zijn spierballen. “Ik hou van groen en moestuinieren.” Hij vindt het leuk om mee te helpen met het mooier maken van zijn buurt. “Ik ben nu gepensioneerd en ga toch niet de hele dag voor de televisie zitten?! Ik doe hiernaast ook nog vrijwilligerswerk bij de Voedselbank Haaglanden”, vertelt de actieve Hagenaar met Eritrese roots. “Ik woon hier al ruim dertig jaar. Ik voel me hier thuis.” Bij de entree van de P. Oosterleeschool planten scholieren tientallen tulpenbollen zodat hier in het voorjaar een bloemenzee ontstaat. Vrijwilliger Ruth plant klimop tegen het stalen schoolhek. “Hiertussen worden bessenstruiken geplant.”
Al het werk gaat letterlijk zijn vruchten afwerpen. “Ik verwacht dat de mispelbomen als eerste vruchten gaan afgeven”, zegt Monnier. “De andere fruitbomen hebben nog een paar jaar nodig. Dit zijn namelijk iets jongere exemplaren en dat heeft meer tijd nodig.”
In het Zuiderpark in Den Haag is dit voorjaar het Boerendorp van Groene Matties verrezen. Een flink aantal vrijwilligers uit Den Haag Zuidwest leert de fijne kneepjes van stadslandbouw van Natasja Koendjbiharie. Iedere week gaat de oogst van de drie velden naar Kies! Sociale Supermarkt aan de Vrederustlaan waar cliënten van de Voedselbank Haaglanden zelf hun boodschappen kunnen uitkiezen.
…Tientallen bewoners van Den Haag ZuidWest werden afgelopen zaterdag uit hun woningen gelokt door de trommelgeluiden van Bayasa. Het eerste Lentefeest in de MengelMoestuin met een buurtpicknick, de onthulling van een megaschilderij en diverse kinderworkshops was een doorslaand succes. “In de Arabische wereld is het Lentefeest een belangrijke viering. Reden genoeg voor weer een feestje”, zegt Suzanne Monnier, projectleider van Groene Matties.
…De MengelMoestuin in Den Haag Zuidwest ligt er nu nog kaal bij omdat de moestuintjes net zijn ingezaaid, maar één tuintje is nog wel helemaal groen. Het gaat om het lapje grond van moestuindeelnemer Abel Wolff. Dankzij slim gebruik van techniek krijgen de planten, ook al is hij er niet, altijd voldoende water.
…Zeynep Özdemir, bewoner van de Pachtersdreef, vond het doodzonde dat er niets gebeurde met de binnentuin achter haar woningenblok. Daarom deed zij enkele jaren geleden een aanvraag bij de gemeente voor een moestuin. Sinds maart van dit jaar is de MengelMoestuin een feit en Zeynep gloeit van trots. “Kinderen uit de buurt noemen mij ook wel de ‘tante’ van de tuin.”
…Acrobatische acts, muziek van wereldband Metsäkukkia, een pompoensmoothiefiets, proeven van tientallen bijzondere pompoengerechten of lekker chillen bij een van de vele kampvuren met een pompoensoepje. De MengelMoestuin in de binnentuin tussen de Pachtersdreef, Beresteinlaan, Schoutendreef en Drostendreef in Den Haag Zuidwest was afgelopen zaterdag het kloppend hart van het Oogstfeest. Eén van de hoogtepunten was het uitreiken van de prijzen voor de mooiste, meest unieke en grootste pompoen van Den Haag én het lekkerste vegetarische pompoengerecht.
…Selcan Ates en Yeter Arslan hebben elkaar in de MengelMoestuin in Den Haag Zuidwest leren kennen. Allebei snakten zij naar een tuin en twijfelden geen moment toen zij de kans kregen om op een lapje grond aan de slag te gaan met het verbouwen van groente en fruit.
…Natasja Koendjbiharie draagt zorg voor het pompoenveld van Groene Matties in het Zuiderpark in Den Haag waar pompoenen voor Kies! Sociale Supermarkt worden geteeld. Ook op andere plekken in Zuidwest, waaronder de MengelMoestuin en mensen thuis, worden pompoenen gekweekt voor de rijdende winkel voor cliënten van de voedselbank. “De pompoenen zijn absoluut lekker. Zeker omdat er zoveel liefde in is gegaan”, zegt Natasja.
…Niet alleen de moestuin van Abied Guman in de MengelMoestuin in Den Haag Zuidwest staat vol met groen. Ook zijn woning aan de Jonkersdreef is tot de nok toe gevuld met groente-en fruitplanten. “Het zijn er zeker meer dan honderd”, zegt Abied. Door het tuinieren heeft hij zijn leven weer op de rit gekregen.
…Na een maandenlange voorbereiding was het zaterdag 5 juni eindelijk zover: de opening van de MengelMoestuin in Den Haag Zuidwest. Tientallen buurtbewoners en vrijwilligers van de Groene Matties-moestuin kwamen af op het tuinfeestje in de binnentuin tussen de Pachtersdreef, Beresteinlaan, Schoutendreef en Drostendreef.
…Groene Matties wordt mede mogelijk gemaakt door:
