De MengelMoestuin in Den Haag Zuidwest ligt er nu nog kaal bij omdat de moestuintjes net zijn ingezaaid, maar één tuintje is nog wel helemaal groen. Het gaat om het lapje grond van moestuindeelnemer Abel Wolff. Dankzij slim gebruik van techniek krijgen de planten, ook al is hij er niet, altijd voldoende water.
door Tanja Verkaik
fotografie Tanja Verkaik en Suzanne Monnier
Aan de rand van zijn moestuintje hangt een insectenhotel dat is uitgerust met een zonnepaneeltje dat is verbonden met een waterpomp in een waterreservoir. Via een slang met gaatjes wordt de tuin bewaterd vanuit het reservoir dat is ingegraven in de tuin. “Dat werkt verbazingwekkend goed. Het gaat mij niet zozeer om het behalen van een grote oogst, maar ik wilde een tuin die zelfregulerend is en er ook leuk uitziet”, legt Abel uit. Hij maakte een cirkel met behulp van stenen waardoor er hoogteverschil ontstaat in de tuin. “Ik vind het leuk om te experimenteren. Ik liet mij inspireren door Franse terrassen met stenen muren. Dat geeft veel karakter aan het landschap.” Omdat de 29-jarige kunstenaar nog jong is, niet altijd thuis is en werkt, is een ‘zelfredzame’ tuin handig. “Ik ben best chaotisch en daarom wilde ik mijn tuin zoveel mogelijk automatiseren. Bovendien ben ik ook wel eens een paar dagen weg.”
Het geheim van zijn groene tuin zijn onder meer de vaste planten die het hele jaar door blijven staan. In Abels tuin staat onder meer tijm, munt, kerriekruid, basilicum, rozemarijn en olijfkruid. Die laatste is bijzonder. “Olijfkruid ruikt en smaakt ook echt naar olijf.” Abel woont inmiddels anderhalf jaar aan de Pachtersdreef en is een tijdelijke huurder. Dat bevalt goed. “Ik kreeg een flyer van Groene Matties in de bus en zag dit als een kans om met een eigen tuin aan de slag te gaan, maar eigenlijk heb ik helemaal geen groene vingers.” Tuinieren is volgens hem ‘wel helemaal terug’. “Wat mij betreft zijn binnentuinen de toekomst. In eerste instantie schrok ik van de hoeveelheid tijd die andere deelnemers in hun tuintje staken. Ik voel wel een druk om mijn tuin er goed uit te laten zien, juist omdat het een openbare tuin is. Jij wilt niet diegene zijn met een tuin vol dode planten”, zegt hij met een lach.
Via de moestuinapp houden alle deelnemers contact met elkaar. “Ik woon hier nog maar kort en kende weinig mensen”, vertelt Abel. “Dankzij de MengelMoestuin herken je je buren. Je loopt minder anoniem over straat. Bovendien worden kliekjes doorbroken door de moestuin. Je deelt namelijk met de tuin iets gemeenschappelijks waardoor je altijd een gespreksonderwerp hebt.” De kracht van de MengelMoestuin zit hem in ‘het informele karakter’. Hierdoor ontstaan vaak spontaan burenetentjes aan de vele tafels die rondom de tuin zijn geplaatst. “Als de tuin er niet was geweest, hadden we misschien niet samen aan de tafels met elkaar gegeten”, denkt hij. Er is ook wel eens rumoer in de tuin, zoals de dief die een tijdje groente stal. “Terwijl wij ook regelmatig onze oogst delen met de buurt. In het kastje aan de schuur wordt vaak groente gelegd dat buren mogen pakken”, zegt Abel, die meldt dat het nu weer rustig is op de tuin.
Er zijn ook gezamenlijke projecten in de MengelMoestuin, zoals de aardbeientoren, waar Abel de drijvende kracht achter is. Hij wilde hier ook zelfregulerende torens van maken. Het oorspronkelijk idee, een waterreservoir op het dak met juten touwen die het water opzuigen en verspreiden naar de ondergelegen bakken, zat op zich goed in elkaar. Alleen verging de jute in de aarde. Daarom heeft hij een zonnepaneeltje met een constructie van tuinslangen met gaatjes geplaatst om de aardbeien van water te voorzien. “Ik heb ook wel eens de fout gemaakt om te veel te planten. Ik had zo’n grote sla-oogst en wist echt niet wat ik ermee moest. Eigenlijk was ik nooit zo gek op sla totdat ik het zelf ging telen. Dat is zoveel smaakvoller, ik eet nu gewoon blaadjes sla als snack.”
Toen Abel verhuisde naar Den Haag Zuidwest kreeg hij veel reacties en niet altijd positief. “Mensen zeiden tegen mij ‘ga je daar wonen?’” Hij woonde een groot deel van zijn leven in Delft, maar studeerde en werkte wel in Den Haag. “Ik vind Den Haag Zuidwest een fijne locatie om te wonen. Het is rustig en op steenworp afstand van het Westland. Ik voel me hier ook heel veilig op straat. Het is echt een woonwijk.”
Veel woningen, waaronder die van hemzelf, worden uiteindelijk gesloopt en opnieuw gebouwd. “Ik begrijp dat er woningnood is, maar ik hoop wel dat de leefbaarheid blijft. Plekken als de MengelMoestuin zijn belangrijk. Dat geeft zoveel potentie aan een wijk en vergroot de kwaliteit van leven.”
De tuin is ongemerkt ook een grote inspiratie voor zijn kunstenaarschap. “Ik werk eigenlijk alleen nog maar met natuurlijke materialen. Denk aan een soort kijkdozen waarin je werelden vol leven kan bekijken. Ik ben gefascineerd door het idee van zelfvoorzienende werelden, zoals terraria.” In september exposeert hij met een werk in een Amersfoortse kerk. “Ik speel het met het idee om een levend renaissance-schilderij te maken. Ik ben afgestudeerd als autonoom beeldend kunstenaar aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten. Dat betekent dat ik niet aan één medium ben gebonden.” Het komend jaar wil Abel graag nog meer experimenteren, zowel op kunstvlak als in de tuin. “Ik vind het leuk om techniek zichtbaar te maken en ik zou het leuk vinden om ook nog iets te doen met stromend water.”
In het Zuiderpark in Den Haag is dit voorjaar het Boerendorp van Groene Matties verrezen. Een flink aantal vrijwilligers uit Den Haag Zuidwest leert de fijne kneepjes van stadslandbouw van Natasja Koendjbiharie. Iedere week gaat de oogst van de drie velden naar Kies! Sociale Supermarkt aan de Vrederustlaan waar cliënten van de Voedselbank Haaglanden zelf hun boodschappen kunnen uitkiezen.
…Tientallen bewoners van Den Haag ZuidWest werden afgelopen zaterdag uit hun woningen gelokt door de trommelgeluiden van Bayasa. Het eerste Lentefeest in de MengelMoestuin met een buurtpicknick, de onthulling van een megaschilderij en diverse kinderworkshops was een doorslaand succes. “In de Arabische wereld is het Lentefeest een belangrijke viering. Reden genoeg voor weer een feestje”, zegt Suzanne Monnier, projectleider van Groene Matties.
…Zeynep Özdemir, bewoner van de Pachtersdreef, vond het doodzonde dat er niets gebeurde met de binnentuin achter haar woningenblok. Daarom deed zij enkele jaren geleden een aanvraag bij de gemeente voor een moestuin. Sinds maart van dit jaar is de MengelMoestuin een feit en Zeynep gloeit van trots. “Kinderen uit de buurt noemen mij ook wel de ‘tante’ van de tuin.”
…Acrobatische acts, muziek van wereldband Metsäkukkia, een pompoensmoothiefiets, proeven van tientallen bijzondere pompoengerechten of lekker chillen bij een van de vele kampvuren met een pompoensoepje. De MengelMoestuin in de binnentuin tussen de Pachtersdreef, Beresteinlaan, Schoutendreef en Drostendreef in Den Haag Zuidwest was afgelopen zaterdag het kloppend hart van het Oogstfeest. Eén van de hoogtepunten was het uitreiken van de prijzen voor de mooiste, meest unieke en grootste pompoen van Den Haag én het lekkerste vegetarische pompoengerecht.
…Selcan Ates en Yeter Arslan hebben elkaar in de MengelMoestuin in Den Haag Zuidwest leren kennen. Allebei snakten zij naar een tuin en twijfelden geen moment toen zij de kans kregen om op een lapje grond aan de slag te gaan met het verbouwen van groente en fruit.
…Natasja Koendjbiharie draagt zorg voor het pompoenveld van Groene Matties in het Zuiderpark in Den Haag waar pompoenen voor Kies! Sociale Supermarkt worden geteeld. Ook op andere plekken in Zuidwest, waaronder de MengelMoestuin en mensen thuis, worden pompoenen gekweekt voor de rijdende winkel voor cliënten van de voedselbank. “De pompoenen zijn absoluut lekker. Zeker omdat er zoveel liefde in is gegaan”, zegt Natasja.
…Niet alleen de moestuin van Abied Guman in de MengelMoestuin in Den Haag Zuidwest staat vol met groen. Ook zijn woning aan de Jonkersdreef is tot de nok toe gevuld met groente-en fruitplanten. “Het zijn er zeker meer dan honderd”, zegt Abied. Door het tuinieren heeft hij zijn leven weer op de rit gekregen.
…Na een maandenlange voorbereiding was het zaterdag 5 juni eindelijk zover: de opening van de MengelMoestuin in Den Haag Zuidwest. Tientallen buurtbewoners en vrijwilligers van de Groene Matties-moestuin kwamen af op het tuinfeestje in de binnentuin tussen de Pachtersdreef, Beresteinlaan, Schoutendreef en Drostendreef.
…Groene Matties wordt mede mogelijk gemaakt door:
