Natasja Koendjbiharie draagt zorg voor het pompoenveld van Groene Matties in het Zuiderpark in Den Haag waar pompoenen voor Kies! Sociale Supermarkt worden geteeld. Ook op andere plekken in Zuidwest, waaronder de MengelMoestuin en mensen thuis, worden pompoenen gekweekt voor de rijdende winkel voor cliënten van de voedselbank. “De pompoenen zijn absoluut lekker. Zeker omdat er zoveel liefde in is gegaan”, zegt Natasja.
tekst Tanja Verkaik
fotografie Suzanne Monnier en Jasper Masthoff
Het was nog best even spannend of de oogst zou slagen van de honderdveertig planten die Natasja eigenhandig in de grond zette. “Het weer zat niet mee. Het compacte kiemplantje zocht naar licht en de bodem was koud door het koele voorjaar met koude nachten. Dus moest ik de planten nog meer vertroetelen. Elk pompoenplantje heb ik in een flinke kuil gevuld met compost gezet voor extra voeding en een warm bedje voor hun worteltjes”, legt zij uit. Door bij te mesten kon Natasja de pompoenplanten van het ras Hokaido een extra opkikker geven in deze slechte zomer. Het is tijd om te oogsten als het steeltje is verkurkt en de schil van de pompoen hard is en mooi oranje van kleur. “Je kan ook wachten dat de pompoenplant afsterft, zodat je de pompoenen gemakkelijk ziet liggen en kunt oprapen”, vertelt zij. “Hoe meer zon een pompoen krijgt, hoe lekkerder die wordt.” Hokaido is een populaire pompoen in Nederland en Duitsland vanwege de redelijk korte teeltijd van drie maanden. “En je kan ook de schil opeten. Houd de pompoen voor het snijden even onder de warme kraan. Dat is makkelijker met snijden.”
De Haagse heeft net Warmonderhof afgerond, een opleiding gericht op biodynamische landbouw in Dronten. Eerder deed Natasja vrijwilligerswerk bij Eetbaar Park in het Zuiderpark waar zij projectleider Suzanne Monnier van Groene Matties leerde kennen. “Ik werkte in de culturele sector. Op een dag wees mijn vriend erop hoe gelukkig ik van het vrijwilligerswerk werd.” Hierop besloot zij uiteindelijk om het roer om te gooien, zich om te scholen om aan de slag te gaan in de biologische, dynamische stadslandbouw. De verantwoordelijkheid voor het pompoenveld in het Zuiderpark leek haar een ‘mooie uitdaging’. “Ik vind het idee achter Kies! Sociale Supermarkt mooi.” Deze winkel op wielen voor cliënten van de voedselbank is een initiatief van Voedselbank Haaglanden en Stek waar zij zelf hun boodschappen kunnen uitkiezen.
“Om pompoenen te kweken is een goede bodem belangrijk”, legt Natasja uit, die eerst keek naar wat voor voeding nodig was voor een optimale conditie van de planten. Ook zijn schaduw- en zonplekken belangrijk, omdat pompoenen veel zonlicht en ruimte nodig hebben. Voordeel van het pompoenveld in het Zuiderpark is de haag om het veld, die beschermt tegen de wind. “In het begin verwen je het plantje met wat extra water. Dit bouw je vrij snel af zodat de plant zelf naar water moet zoeken en de wortels diep in de bodem groeien. Op die manier krijg je stevige en goed gewortelde planten die tegen een stootje kunnen.”
Het echte geheim voor mooie en lekkere pompoenen is volgens Natasja de aandacht die je de plant geeft. “Ik geef zelf altijd aan niet-tuinders het volgende voorbeeld: wanneer je thuis besluit om voor vrienden te koken en je neemt hiervoor de tijd en proeft regelmatig of het goed gaat, dan maak je bijna altijd een heerlijk gerecht. Hetzelfde geldt voor goed tuinieren. Als je met aandacht werkt, je planten regelmatig observeert en je inleeft in hoe de plant zich voelt, dan ga je signalen die ze je geven langzaam herkennen en leer je wat het beste is voor de plant.”
Ook de deelnemers van de MengelMoestuin en bewoners van Den Haag Zuidwest zijn aan de slag gegaan met het kweken van pompoenen voor Kies! Sociale Supermarkt en de pompoenchallenge. In hun eigen (moes)tuin of op het balkon, maar ook op plekken als de Haag Wonen tuin en bij zorgtuin Mens en Tuin. Ook Ekoplaza Weimarstraat doet een donatie. In augustus kwamen zij langs in het Zuiderpark om te leren van Natasja. “Ik kan van alles oplepelen uit een boekje, maar het is leuker om het te laten zien.” Naast tuinderstips kwam ook de houding tijdens het tuinieren voorbij. “Als je gaat schoffelen zorg ervoor dat je niet te veel voorovergebogen staat. Gebruik de lengte van de schoffel. Verander tijdens het tuinieren regelmatig van houding of van klus.” Ze heeft ook nog een handige tip. “Als je een kruiwagen vult bijvoorbeeld met pompoenen leg dan het grootste deel voorin, op de schuine kant. Dan voelt je kruiwagen het lichtst.”
Natasja werd flink uitgehoord door de moestuindeelnemers en bewoners over allerlei onderwerpen. “Van schimmels tot het opzetten van een markt. Ze waren erg enthousiast en ook tussen de deelnemers onderling was veel uitwisseling.” Voor de workshop kreeg ze ook een aantal keer hulp van moestuindeelnemer Abied bij de verzorging van de honderdveertig pompoenplanten. Een gebaar dat erg werd gewaardeerd door de Haagse stadslandbouwer, die momenteel werkt bij de Levende buitenplaats, de groentetuin van Op Hodenpijl in Schipluiden. Eerder liep Natasja stage bij Hoeve Biesland.
Natasja merkt dat stadslandbouw in populariteit toeneemt in coronatijd. “Er is echt gehoor gegeven aan de oproep van de overheid om lokaal te kopen. Veel meer mensen haalden hun producten van de boerderij. Bij veel stadslandbouwprojecten zijn de groenteabonnementen verdubbeld in aantal. Het mooie aan deze tijd is de herwaardering van het product.” In de toekomst hoopt zij zelf een eigen pluktuin te runnen in de stad. “Een plek waar mensen zelf groente en fruit kunnen plukken. Een plek waar gewassen de tijd krijgen om te groeien. Dat smaakt bovendien ook zoveel beter”, aldus de stadslandbouwer.
Op 9 oktober zijn Natasja en haar met liefde gekweekte pompoenen aanwezig tijdens het Oogstfeest in de MengelMoestuin. Alle pompoenen, zowel die van het veld in het Zuiderpark als andere plekken uit Zuidwest, worden daar overhandigd aan Kies! Sociale Supermarkt. Het gaat in totaal om ongeveer tweehonderdvijftig exemplaren, zodat iedere cliënt er eentje mee naar huis kan nemen.
Natasja heeft ook nog een tip voor de mensen die meedoen aan de pompoenchallenge van Groene Matties. “Om de grootste pompoen te telen zetten deelnemers van wedstrijden in België hun pompoenen na verloop van tijd vaak onder een parasolletje. De zon zorgt er namelijk voor dat de schil van de pompoen hard wordt. Voorkom je dit dan kan je pompoen nog een flink stuk groter worden. Succes!”, aldus Natasja.
In het Zuiderpark in Den Haag is dit voorjaar het Boerendorp van Groene Matties verrezen. Een flink aantal vrijwilligers uit Den Haag Zuidwest leert de fijne kneepjes van stadslandbouw van Natasja Koendjbiharie. Iedere week gaat de oogst van de drie velden naar Kies! Sociale Supermarkt aan de Vrederustlaan waar cliënten van de Voedselbank Haaglanden zelf hun boodschappen kunnen uitkiezen.
…Tientallen bewoners van Den Haag ZuidWest werden afgelopen zaterdag uit hun woningen gelokt door de trommelgeluiden van Bayasa. Het eerste Lentefeest in de MengelMoestuin met een buurtpicknick, de onthulling van een megaschilderij en diverse kinderworkshops was een doorslaand succes. “In de Arabische wereld is het Lentefeest een belangrijke viering. Reden genoeg voor weer een feestje”, zegt Suzanne Monnier, projectleider van Groene Matties.
…De MengelMoestuin in Den Haag Zuidwest ligt er nu nog kaal bij omdat de moestuintjes net zijn ingezaaid, maar één tuintje is nog wel helemaal groen. Het gaat om het lapje grond van moestuindeelnemer Abel Wolff. Dankzij slim gebruik van techniek krijgen de planten, ook al is hij er niet, altijd voldoende water.
…Zeynep Özdemir, bewoner van de Pachtersdreef, vond het doodzonde dat er niets gebeurde met de binnentuin achter haar woningenblok. Daarom deed zij enkele jaren geleden een aanvraag bij de gemeente voor een moestuin. Sinds maart van dit jaar is de MengelMoestuin een feit en Zeynep gloeit van trots. “Kinderen uit de buurt noemen mij ook wel de ‘tante’ van de tuin.”
…Acrobatische acts, muziek van wereldband Metsäkukkia, een pompoensmoothiefiets, proeven van tientallen bijzondere pompoengerechten of lekker chillen bij een van de vele kampvuren met een pompoensoepje. De MengelMoestuin in de binnentuin tussen de Pachtersdreef, Beresteinlaan, Schoutendreef en Drostendreef in Den Haag Zuidwest was afgelopen zaterdag het kloppend hart van het Oogstfeest. Eén van de hoogtepunten was het uitreiken van de prijzen voor de mooiste, meest unieke en grootste pompoen van Den Haag én het lekkerste vegetarische pompoengerecht.
…Selcan Ates en Yeter Arslan hebben elkaar in de MengelMoestuin in Den Haag Zuidwest leren kennen. Allebei snakten zij naar een tuin en twijfelden geen moment toen zij de kans kregen om op een lapje grond aan de slag te gaan met het verbouwen van groente en fruit.
…Niet alleen de moestuin van Abied Guman in de MengelMoestuin in Den Haag Zuidwest staat vol met groen. Ook zijn woning aan de Jonkersdreef is tot de nok toe gevuld met groente-en fruitplanten. “Het zijn er zeker meer dan honderd”, zegt Abied. Door het tuinieren heeft hij zijn leven weer op de rit gekregen.
…Na een maandenlange voorbereiding was het zaterdag 5 juni eindelijk zover: de opening van de MengelMoestuin in Den Haag Zuidwest. Tientallen buurtbewoners en vrijwilligers van de Groene Matties-moestuin kwamen af op het tuinfeestje in de binnentuin tussen de Pachtersdreef, Beresteinlaan, Schoutendreef en Drostendreef.
…Groene Matties werd mede mogelijk gemaakt door:
